Actueel
Archief
Culinair
Didactiek
Documentatie
Etalage
Formules
Fotoboeken
Functies
Geschiedenis
ICT
ICTauteur
Laatste nieuws
Lesmateriaal
Muziek
Natuur
Onderwijs
Ontspanning
Persoonlijk
Probleemaanpak
Proeftuin
Puzzels
Rekenen
Rekenmachines
Ruimtemeetkunde
Schoolwiskunde
Snippers
Systeem
Taal van de wiskunde
Vergelijkingen
Verhalen
WisFaq
WisKast




4. wortelfuncties en gebroken functies

Wortelvergelijkingen en algemene vormen

Algemene vormen bij het oplossen van vergelijkingen:

  • $A·B=0$ geeft $A=0$ of $B=0$
  • $A^2=B^2$ geeft $A=B$ of $A=-B$
  • $A·B=A·C$ geeft $A=0 \vee B=C$
  • $A·B=A$ geeft $A=0 \vee B=1$

Voorbeeld

$\eqalign{
  & (x - 2)\sqrt {x + 10}  = {(x - 2)^2}  \cr
  & (x - 2)\sqrt {x + 10}  = (x - 2)(x - 2)  \cr
  & x - 2 = 0 \vee \sqrt {x + 10}  = x - 2  \cr
  & ...  \cr
  & x = 2 \vee x = 6 \cr} $

Functies van de vorm $f(x)=a+b\sqrt{cx+d}$

Als je de grafiek van een wortelfunctie wilt tekenen dan bepaal je eerst het domein en het beginpunt.
De uitdrukking onder het wortelteken moet altijd groter of gelijk aan nul zijn.

Voorbeeld

$
y=2\sqrt{x-4}+5
$

q7025img1.gif

Zie twee grafieken

Functies van de vorm $f(x)=a+\sqrt{-x^2+bx+c}$

De grafiek van $f(x)=2+\sqrt{-x^2+6x+7}$ is een halve cirkel. Dat kan je aantonen door de formule anders te schrijven. Dat gaat zo:

$\eqalign{
  & y = 2 + \sqrt { - {x^2} + 6x + 7}   \cr
  & y - 2 = \sqrt { - {x^2} + 6x + 7}   \cr
  & {(y - 2)^2} =  - {x^2} + 6x + 7  \cr
  & {x^2} - 6x + {(y - 2)^2} = 7  \cr
  & {(x - 3)^2} - 9 + {(y - 2)^2} = 7  \cr
  & {(x - 3)^2} + {(y - 2)^2} = 16 \cr} $

Dat is een cirkel met middelpunt $M(3,2)$ en de straal $r=4$.

Bij de oorspronkelijke formule is $f(x)\ge2$ zodat alleen de bovenste helft van de cirkel bij de formule hoort.

Functies van de vorm $\eqalign{f(x)=\frac{ax+b}{cx+d}}$

Een gebroken lineaire functie is van de vorm:

  • $\eqalign{f(x)=\frac{ax+b}{cx+d}}$

Elke gebroken lineaire functie kan je opvatten als het resultaat van transformaties van de standaardfunctie $\eqalign{f(x)=\frac{1}{x}}$.

De grafiek is een hyperbool en heeft een verticale en horizontale asymptoot.

Asymptoten bij gebroken functies

  • De verticale asymptoot kan je vinden door de noemer gelijk aan 0 te stellen.
  • Beredeneer wat de functiewaarde wordt voor grote waarden van $x$.

Voorbeeld

Gegeven is de functie $\eqalign{f(x)=\frac{4x+3}{2x-3}}$.

  1. Schets de grafiek van $f$.
  2. Los algebraisch op $f(x)\le\frac{2}{3}x+3$
  3. Druk $x$ uit in $y$.

Pagina 131 van je boek.

Afspraak

Bij het tekenen of schetsen van de grafiek van een gebroken functie stel je eerst de formules op van de asymptoten. Je tekent de asymptoten als stippellijnen in de figuur en zet de formules erbij.

©2004-2024 W.v.Ravenstein