Eigenlijk wilde ik er over zwijgen, maar dat gaat niet lukken. Ik geloof dat ik er wel iets over wil zeggen. De 'training collegiale feedback' van afgelopen donderdag is het begin van een aantal studiemiddagen in het kader van de 'lerende organisatie'.
Nu is dat niet iets waar ik nu echt op zat te wachten. Ik kreeg trouwens ook niet de indruk dat mijn collega's stonden te juichen.
Ik ben (om maar 's een oud-student te citeren) geen 54 geworden door overal maar 'ja' en 'amen' op te zeggen, maar je kunt ook niet altijd dwarsliggen. Bovendien is een mens nooit te oud om te leren (zelfs ik niet:-). Ik heb geprobeerd om mee te doen. Ik riep nog even iets van 'ik snap dit niet', maar ondanks de instemmende geluiden van andere deelnemers, was er geen ontkomen aan.
Grof gezegd komt het op het volgende neer:
Mensen zijn op zoek naar erkenning en waardering en veel mensen houden niet van conflicten. Dat maakt het lastig om ergernissen en verbeterpunten te bespreken met collega’s. Mensen draaien dan ook vaak om de hete brij heen, bij gebrek aan een goede manier om een kritiek punt naar voren te brengen. bron
Wat kan je dan doen? Wel aan, je kunt gaan oefenen om je collega's zodanig van feedback te voorzien dat ze doen wat jij wilt.
Er zijn verschillende manieren om iemand iets duidelijk te maken. Je moet niet zeggen 'ik vind dat je dom bezig bent' maar 'wat in mijn ogen nog niet goed loopt is...'. Je moet niet zeggen 'jij bent een badmuts' maar 'mijn probleem is dat...'. Nou ja, je snapt 't wel...:-)
@eGeert twitterde een plaatje waar je hieronder een klein stukje van ziet:
Dat geeft wel ongeveer aan wat het probleem is. Er bestaan grote misverstanden over 'wat' iemand zegt, 'wat' iemand echt bedoelt en 'hoe' dat wordt opgevat. Je kunt de dingen wel proberen zo te formuleren dat iemand niet meteen in de gordijnen klimt, maar uiteindelijk luisteren mensen niet naar 'wat' je zegt, maar naar 'wat' ze denken dat je bedoelt.
De training gaat over de 'vorm' en niet over de 'inhoud'. Terwijl het 'probleem' (als er al een probleem is) eerder ligt bij de 'inhoud' dan bij de manier waarop mensen met elkaar omgaan.
"... uiteindelijk luisteren mensen niet naar 'wat' je zegt, maar naar 'wat' ze denken dat je bedoelt."
Je zou denken dat het handiger is om gewoon te zeggen wat je denkt. Dat hoor je wel 's: 'we kunnen toch wel gewoon open en eerlijk tegen elkaar zijn?'. Nu is zoiets voor geliefden, verloofden en getrouwde stellen (en andere vormen van intensieve relaties) misschien nog wel een idee, maar in 't algemeen lijkt me dat niet iets wat je moet willen.
Zeker niet als je de grote meerderheid van de mensheid beschouwt als schurken en dwazen.
Een belangrijk onderdeel van het socialisatieproces is begrijpen wanneer je 'uitingen' letterlijk moet nemen en wanneer niet. Hiertoe dien je een soort 'antenne' te ontwikkelen. Wat is in deze situatie nu precies de 'echte' boodschap?
In principe bestaat een 'normaal bestaan' voor een groot deel uit het 'elkaar voor de gek houden'. Zolang daar sprake is van symmetrie lijkt me dat geen enkel probleem. Dus waarom zou je dit proces verstoren?
Veel 'conflicten' gaan niet over de 'inhoud' maar over 'de manier waarop'. Dat je als een 'kind' wordt aangesproken, dat je 't gevoel hebt dat je niet serieus genomen wordt, dat iemand doet alsof je een 'idioot' bent. Dat soort dingen...:-)
Bij sommige mensen is de non-verbale communicatie niet in overstemming is met de rest van de boodschap. Je krijgt gewoon (steeds) het gevoel dat er iets niet klopt. Op kakfiguren, opblaaseikels en andere onbenullen heb ik er 's iets over geschreven.
Het zal wel geen toeval zijn dat ik bij de 'training collegiale feedback' van afgelopen donderdag als 'case' genoemd heb dat ik de grootste moeite heb met die wederkerigheid. Ik word altijd erg onzeker als ik praat en iemand luistert niet...:-)
De suggestie in zo'n training is dan natuurlijk dat je iemand dan duidelijk maakt dat je zegt 'ik heb het gevoel hebt dat je niet geinteresseerd bent in wat ik zeg'. Dat kan je dan oefenen en zo...
Maar moet je dat willen? Als iemand niet de moeite wil nemen om te luisteren naar wat je te vertellen hebt dan ga je toch gewoon weg? Dan laat je iemand toch gewoon zitten? Zak maar in de grond, sukkel.
Bij de training werd zo'n beetje gesuggereerd dat, als je weg loopt, je 'onder' blijft. Kijk, dat is interessant, want dat is niet zo. Integendeel. Maar ja, leg dat maar 's uit!:-)
Nu we het toch over 'boven' en 'onder' hebben? Communiceren heeft ook tot doel de verhoudingen te definieren. Dat kan zijn in liefdevolle zin, op basis van gelijkwaardigheid. Dat zou leuk zijn, maar soms is dat niet zo.
Sommige mensen zenden de hele tijd dingen uit als: ik ben 'slimmer' dan jij, ik heb meer te 'vertellen' dan jij, jij bent een 'badmuts', ik heb een veel 'leuker leven' dan jij, jij bent 'een loser'.
Waarom doen mensen dat? Ik denk dat ze denken dat ze daarmee ook inderdaad 'beter af zijn' dan anderen. Dat is natuurlijk niet zo, maar misschien voelt dat fijn, voor een tijdje. Het zou ook kunnen dat dit soort mensen zich snel bedreigd voelen door anderen en wat anderen vinden, misschien wel omdat al die andere mensen eigenlijk 'beter' zijn dan zij...:-)
Los daarvan zou ik denken dat conflicten eerder ontstaan tussen leidinggevenden en werknemers dan tussen werknemers onderling. Docenten zijn over het algemeen gelijkwaardige partijen, dus conflicten zijn gewoon de normale misverstanden tussen mensen. Dat is ook lastig maar oplosbaar.
Het wordt pas problematisch als de partijen niet gelijkwaardig zijn. De voorbeelden die ik zo om me heen hoor en meemaak hebben allemaal te maken met leidinggevende en werknemer. Dat is ook niet zo gek, want een leidinggevende wil natuurlijk graag dat de werknemer doet wat ie moet doen en een werknemer wil natuurlijk ook graag doen wat ie moet doen, maar daar gaat wel 's 't een en 't ander mis. Vreemd genoeg gaat dat meestal 'over de manier waarop' en niet over de 'inhoud'. Dat is wel oplosbaar, met een beetje moeite...:-)
Eigenlijk zou je dus eerder denken aan een training 'omgaan met werknemers' voor leidinggevenden dan aan 'omgaan met elkaar' voor werknemers. Dus eigenlijk begrijp ik het niet zo goed. Of had ik dat al gezegd?:-)
Ik suggereerde in mijn vorige weblogpost wel heel leuk dat leidinggevenden misschien 'een training 'omgaan met werknemers' voor leidinggevenden' zouden kunnen gaan volgen, maar dat is natuurlijk nog maar de vraag.
Misschien ligt het wel aan de docenten. Mogelijkerwijs is zo'n training wel bedoeld om de docenten te leren beter om te gaan met op- en aanmerkingen, met de kritische geluiden, de twijfels over je functioneren, domme opmerkigen, de roddels en de achterklap... enz.
Kortom: lessen in bescheidenheid.:-)
EINDE
Dweilen met de kraan open dus. Zonde van de tijd, zonde van het geld. Ik stel voor dat we ophouden met die onzin en vrije tijd-activiteiten in onze vrije tijd doen, en teamverbeteringen zakelijk aanpakken. Alsof het werk is, zeg maar. Target erop en niet meer miepen.
