5. Maatwerk

Ik schreef al eerder over de website. Naast informatie, forums, emaillijsten, feedback, e.d. kan je de website ook gebruiken om verschillende 'versies' van dezelfde cursus aan te bieden.

Eén van de aardigste cursussen was altijd 'Internet & wiskundeonderwijs'. De cursus bestaat eigenlijk al heel lang en heeft nog steeds een paar hele leuke aspecten. Ik vind zelf de 'opzet' en 'werkvorm' heel erg goed. Inhoudelijk moeten we er nog een keer ernstig over nadenken. Ik zal er nog wel een keer iets over schrijven.

Voor veel zij-instromers en andere versnellers is het niet altijd mogelijk om de werkcolleges te volgen. Het is typisch zo'n vak dat 'vroeger' door dit soort studenten 'schriftelijk' werd afgehandeld. Je krijgt een opdracht, schrijft een verslag en klaar is Klara. Sinds 2004 bied ik de cursus ook aan in een louter 'digitale vorm', dus geen werkcolleges maar een aantal opdrachten en een verslag van het daadwerkelijk in het 'echt' uitvoeren van een computerles met een complete klas in een computerlokaal, zeg maar gewoon 'praktijkgestuurd onderwijs'. De inleidende opdrachten en de eisen aan de werkbladen, de les en het verslag kunnen de studenten in wiskundeleraar.nl vinden. De communicatie gaat via de e-mail en als het goed is kan ik het werk bekijken (ook weer) via de hogeschoolmapjes.

Veel studenten sluiten met hun computerles aan bij het hoofdstuk waar ze in de klas mee bezig zijn. Dat is mooi en precies het idee. Hieronder een lijstje van de onderwerpen van de laatste zeven 'afgeronde opdrachten':

  • Huisjes draaien en aanzichten raden
  • Stelling van Pythagoras
  • Regelmatige veelhoeken en nog meer...
  • Grafieken en algebrapijlen
  • VU-grafiek grafieken en tabellen
  • Verhoudingen en percentages
  • Rekenen met negatieve getallen

Zo'n 'digitale versie' is wat ik 'maatwerk' zou willen noemen. Rekening houdend met de beschikbare tijd en beschikbare mogelijkheden is dat niet verkeerd. Het is natuurlijk niet zo gezellig zo in je eentje, maar 't kan.

Maar, helaas, eigenlijk werkt het niet echt. Ik denk dat uiteindelijk op z'n hoogst 40% van de kandidaten het uiteindelijk lukt om het 'experiment' te volbrengen. Soms zie je studenten die aanvankelijk hebben gekozen voor de 'digitale leerroute' het jaar erop weer terug in de 'normale cursus'.

Het probleem van 'elektronisch leren' is dat studenten zichzelf er toe moeten zetten en je merkt dat het 'onderaan het lijstje' staat. Eerst de toetsen doen, het portfolio in orde maken en dan nog wat andere dingen en dan misschien… Het kan immers morgen ook nog wel, 'ik doe het wel in de kerstvakantie…' zeggen ze, maar dat komt er dan niet van. Anders gezegd: veel studenten beginnen er wel aan, maar in een groot aantal gevallen lukt het niet.

Toch zie ik dit (in principe) wel als een manier om 'maatwerk' te leveren. De opdracht heeft een duidelijk relatie met de stageschool, de opleidingsschool of de school waar een student al werkt. Doe het maar, met een hele klas naar het computerlokaal. Volgens mij is dat veel leerzamer dan een beetje 'vrijblijvend' proberen voor te stellen hoe dat zou moeten gaan. Maar ik denk dat ik nog 's moet kijken hoe je het 'slagingspercentage' grondig zou kunnen verbeteren.

Eigenlijk is de 'digitale versie' ook wel grondig aan herziening toe. Cursussen met ICT hebben gewoon maar een beperkte 'houdbaarheidsdatum'. Ze moeten continu aangepast, verbeterd en omgegooid. Het is alleen niet praktisch uitvoerbaar om voor elke cursus ook nog 's verschillende versies te maken en die dan ook nog steeds maar weer 'bij te moeten werken'. Als je 'maatwerk' wilt leveren dan is de inzet van ICT waarschijnlijk wel een geschikt middel. Eigenlijk zou je wel een soort virtuele 'klas' willen maken… maar dat is best lastig. Geen fysiek contact maar virtueel contact, uitwisseling, virtuele groepen en zo… Leuk idee, maar ik weet niet precies hoe dat zou moeten.


Samengevat: met inzet van de website kan je voor verschillende soorten studenten verschillende leerroutes aanbieden met (in essentie) dezelfde leerdoelen. Je moet daarbij rekening houden met de praktijk. Het daadwerkelijk uitvoeren van lesideeën in je eigen klas verdient voor duale studenten en zij-instromers natuurlijk verreweg de voorkeur. Het is niet eenvoudig, maar er is op dit 'terrein' wel heel veel te ontdekken, uit te proberen en te winnen...

13 november 2007