Allereerst is de term digitaal lesmateriaal wel erg vaag. Het zou beter zijn te praten over leerobjecten. Daar is vast wel ergens een definitie voor te vinden. Over leerobjecten, student/leerlingsactiviteiten, feedback en evaluatie heb ik laatst al iets geschreven.

• Een digitale leerroute maken

Maar nu eerst maar 's wat conclusies trekken. Binnenkort zal ik dan iets schrijven over de praktische uitwerkingen van die conclusies.

1. Bij het ontwikkelen van ICT-middelen is het zaak de gebruikers (docenten, studenten en leerlingen) zoveel mogelijk te betrekken. Je kunt beter 'klein' beginnen met 'iets dat doet wat het moet doen' en dan 'heel goed luisteren' naar de gebruikers dan met een 'kant-en-klaar product' op de proppen komen dat niet echt werkt. Daar zit echt niemand op te wachten.

2. Het schrijven van lesmateriaal in de breedste zin van het woord is heel veel werk. Geschikt lesmateriaal moet voldoende sturing geven maar ook ruimte laten voor ontdekkend leren. Dat is een zeer lastig evenwicht. Dat bereik je niet zo maar. Samenwerking, uitproberen en jarenlange ervaring zijn onontbeerlijk.

3. Bestaande wiskundemethoden hebben zeker tekortkomingen en mogelijk andere bezwaren, maar beter een slecht boek dan geen boek. In het algemeen bieden bestaande wiskundemethoden steun en toeverlaat aan docenten. Docenten hebben het al moeilijk genoeg.

4. Het idee dat je zomaar willekeurig wat mensen bij elkaar zet en denkt dat er dan een community ontstaat en dat die community zomaar in gezamelijkheid hoogwaardig lesmateriaal gaat maken is een illusie.

5. Het zou goed zijn als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt en geen genoegen neemt met halffabrikaten, niet werkende ICT-voorzieningen en andere ongemakken. Werkt het niet? Klaag er over! Ga iets doen dat wel werkt!

6. Inzet van ICT in het onderwijs moet gebaseerd zijn op onderwijskundige en didactische overwegingen. Doe geen dingen die 'mogelijk zijn' maar doe dingen die 'mogelijk zouden moeten zijn'. Alles wat je kan bedenken is te maken...

7. Met de juiste inzet van de juiste middelen kan je met de inzet van ICT goed onderwijs verzorgen. Maar zoiets gaat niet vanzelf. Je zult moeten investeren! In docenten, in randvoorwaarden en ICT-middelen.

8. De meerwaarde van het gebruik van digitale leermiddelen moet boven elke twijfel verheven zijn. Docenten zullen in het algemeen niet zitten te wachten op 'moeilijker doen dan noodzakelijk'. Als er betere en makkelijker middelen beschikbaar zijn is een keuze snel gemaakt.

9. Docenten die samenwerken met een goede inzet van ICT zouden enorm veel kunnen bereiken. Maar zoiets gaat niet vanzelf. Je zult moeten investeren.