Actueel
Archief
Culinair
Didactiek
Documentatie
Etalage
Formules
Fotoboeken
Functies
Geschiedenis
ICT
ICTauteur
Laatste nieuws
Lesmateriaal
Muziek
Natuur
Onderwijs
Ontspanning
Persoonlijk
Probleemaanpak
Proeftuin
Puzzels
Rekenen
Rekenmachines
Ruimtemeetkunde
Schoolwiskunde
Snippers
Systeem
Taal van de wiskunde
Vergelijkingen
Verhalen
WisFaq
WisKast




Inverse functies

Neem aan dat je een functie hebt met als functievoorschrift $f(x)=2^{3x-8}$. Je kunt met zo'n functievoorschrift de functiewaarde uitrekenen voor verschillende waarden van $x$.

$f(3)=2^{3·3-8}=2^{1}=2$
$f(4)=2^{3·4-8}=2^{4}=16$
$f(5)=2^{3·5-8}=2^{7}=128$

De vraag is nu of er een functie te bedenken is waarmee je bij een gegeven waarde van $y$ de bijbehorende waarden van $x$ kan berekenen. Je kunt bij een gegeven $y$ proberen de waarde van $x$ te vinden door op de $y$ in omgekeerde volgorde de inverse bewerkingen toe te passen. Bedenk daarbij:

  • de inverse bewerking van optellen is aftrekken
  • de inverse bewerking van vermenigvuldigen is delen
  • de inverse bewerking van kwadrateren is worteltrekken (op een beperkt domein)
  • de inverse bewerking van $g^{...}$ is $\,^g log(...)$
  • de inverse bewerking van $\eqalign{g^{a}}$ is $\eqalign{g^{\frac{1}{a}}}$

Voorbeeld

Kijk nog 's naar $f(x)=2^{3x-8}$. Gegeven: $f(x)=1024$. Wat is $x$?

q13233img2.gif

Nu van achter naar voren de inverse bewerkingen toepassen op $y$:

q13233img3.gif

We zien dat met $y=2^{3x-8}$ de inverse functie gelijk is aan $\eqalign{x=\frac{^2\log(y)+8}{3}}$.

Dus als $y=1024$ dan:

  • $\eqalign{x=\frac{^2\log(1024)+8}{3}}$
  • $\eqalign{x=\frac{10+8}{3}}$
  • $\eqalign{x=\frac{18}{3}}$
  • $\eqalign{x=6}$

Opgave 25

Om $x$ te berekenen had je, in bovenstaand voorbeeld ook de vergelijking $2^{3x-8}=1024$ kunnen oplossen.

  • Los de vergelijking op.
  • Valt je iets op?

Aanpak

Om de inverse te vinden van bijvoorbeeld $y=\sqrt{3x-2}+5$ kan je ook proberen om $x$ uit te drukken in $y$. Vervang vervolgens de 'x' door 'y' en de 'y' door 'x' en je bent er...

Opgave 26

  • Gegeven $y=\sqrt{3x-2}+5$. Druk $x$ uit in $y$.

Grafieken

Opgave 27

Open http://www.wisbe.nl/inverse.htm en bekijk de grafieken en hun inverse.

  • Wat is de inverse van $\eqalign{y=\frac{1}{x}}$?

Opgave 28

Schets de grafieken van de inversen van de volgende functies:

q13233img1.gif

http://hhofstede.nl

Opgave 29

Druk $x$ uit in $y$:

  1. $y=3x-1$
  2. $y=2+\sqrt{4x-6}$
  3. $y=4x^3-9$
  4. $y=\,^2\log(4-3x)-2$
  5. $y=1+2^{4x+7}$

©2004-2024 W.v.Ravenstein